Siemiatycze

Na mapach: 52°25′38″N 22°51′45″E/52,427222 22,862500

Siemiatycze w encyklopedii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Siemiatycze (biał. Сямятычы) – miasto w Polsce położone w województwie podlaskim, w powiecie siemiatyckim. Leży na Wysoczyźnie Drohiczyńskiej, nad rzeką Kamianką.

Według danych z 1 stycznia 2018 Siemiatycze liczyły 14 590 mieszkańców[1].

Spis treści

Położenie | edytuj kod

Siemiatycze są położone we wschodniej Polsce, w południowej części województwa podlaskiego i 64 km od Siedlec.

Według danych z 2002[3] Siemiatycze mają obszar 36,25 km², w tym:

  • użytki rolne: 61%
  • użytki leśne: 23%

Według danych z 1 stycznia 2011 powierzchnia miasta wynosiła 36,25 km²[4]. Miasto stanowi 2,48% powierzchni powiatu.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa białostockiego.

Historia | edytuj kod

Historia do 1795 roku | edytuj kod

Historia miasta sięga połowy XV wieku, kiedy wyodrębniają się pierwsze dobra siemiatyckie. Pierwotna osada dworska istniejąca w latach 1443–1542, wraz z cerkwią pw. Świętej Trójcy, Św. Piotra i Pawła i Św. Paraskewii usytuowana była na wzgórzu nad rzeką Muchawiec (obecnie na dawnym miejscu stoi wzniesiona w 1866 murowana cerkiew pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła). Na przeciwległym brzegu Muchawca ok. połowy XV w. zaczęła powstawać nowa osada o innym niż przycerkiewna charakterze narodowościowo-religijnym, dla której Michał Kmita Sudymontowicz ufundował w 1456 roku kościół. Już w początkach miasta można zatem obserwować dość typowe dla Podlasia zjawisko powstawania dwóch skupisk osadniczych, stanowiących jednakże jedno miasto, o odrębnym składzie religijnym, prawnym i etnicznym społeczeństwa[5]. W 1527 dobra siemiatyckie obejmują 7 wsi. Miasto prywatne posiadało prawo magdeburskie w 1542 roku, położone było w ziemi drohickiej województwa podlaskiego[6]. W styczniu 1542 Zygmunt August wydaje dokument zezwalający Siemiatyczom na korzystanie z prawa magdeburskiego (prawa miejskie). Korzysta z tego prawa Stanisław Tęczyński, który 2 kwietnia 1542 wprowadza władze miejskie i zleca pracę nad organizacją miasta i jego kolonizacją. W 1580 w Siemiatyczach było 26 domów rynkowych, 186 domów ulicznych, 32 chałupy oraz 40 domów z zagrodami. Ogółem 282 domów zamieszkiwało 1 900 osób. Siemiatycze zaliczały się wtedy do miast średniej wielkości w województwie podlaskim. Na 1582 datuje się początki osadnictwa żydowskiego na terenie Siemiatycz.

W latach 1655–1660 rozwój miasta zostaje zahamowany przez potop szwedzki. Blisko 30% społeczności traci życie. Zniszczenie przez Szwedów Mielnika i Drohiczyna sprawia, że wzrasta znaczenie Siemiatycz. W latach 1710–1711 "wielki pomór" lub inaczej "morowe powietrze" (epidemia cholery) dziesiątkuje ludność, a pozostali przy życiu chronią się w pobliskiej cerkwi na Grabarce, która od tej pory zyskuje sławę cudownego miejsca. W 1722 zgromadzenie misjonarzy przejęło prowadzenie parafii rzymskokatolickiej pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP. Misjonarze założyli i sprawowali opiekę nad szkołą i przytułkiem dla starców i kalek, prowadzili także działalność charytatywną. Przed kościołem zostaje wzniesiona brama z figurą św. Michała Archanioła.

Od 1758 Siemiatycze przechodzą w posiadanie księżnej Anny z Sapiehów Jabłonowskiej. Następuje rozbudowa miasta. W tym samym roku wielki pożar niszczy większość zabudowań, w tym kościół. W 1772 na polecenie księżnej dokonano rozbiórki starego drewnianego ratusza, a w jego miejsce postawiono nowy murowany budynek. Ratusz miał cztery skrzydła i wewnętrzny prostokątny dziedziniec z niewielkim budynkiem wagi w środkowej części. W obrębie budynku uwzględniono miejsce na stragany (tzw. kramy). W 1775 liczba domostw w Siemiatyczach wynosiła 285; Siemiatycze były pod tym względem piątym miastem na całym Podlasiu po Międzyrzecu, Węgrowie, Tykocinie i Ciechanowcu.

Lata 1775–1918 | edytuj kod

W 1777 w Siemiatyczach rozpoczęto budowę siedziby księżnej Anny Jabłonowskiej. Pałac mieścił w swych murach okazałe zbiory zoologiczne i botaniczne, dzieła sztuki medalierskiej, miedzioryty i inne. W pałacu gościł m.in. król Stanisław August, dostojnicy oraz ludzie nauki: Staszic, Kołłątaj. Jest to także prawdopodobny rok umieszczenia posągów Sfinksów na sarkofagowych cokołach bramy pałacowej, które po rekonstrukcji można oglądać obecnie.

W 1795 Siemiatycze zostają objęte zaborem pruskim. Okres 1797–1801 to lata budowy Bożnicy Żydowskiej, która w czasie II wojny światowej zostanie spalona.

7 lipca 1807 na mocy traktatu tylżyckiego Siemiatycze przyłączono do Cesarstwa Rosyjskiego. W 1825 Siemiatycze zamieszkiwało 1 945 osób. W mieście stało 20 budynków murowanych, 330 drewnianych, 2 manufaktury, 10 sklepów, 40 szynków, łaźnia i dwa parki miejskie. W 1861 gmina siemiatycka obejmowała 25 wiosek i przysiółków.

Bitwa pod Siemiatyczami 1863

6-7 lutego 1863 to data bitwy pod Siemiatyczami, stoczonej pomiędzy oddziałami powstańczymi dowodzonymi przez Lewandowskiego, Cichorskiego i Rogińskiego a wojskiem rosyjskim pod przywództwem gen. Maniukina. Bitwa rozegrała się na miejscowym cmentarzu i w jego okolicach (obecnie między ulicami Ciechanowiecką i Powstania Styczniowego). W wyniku dużej przewagi ogniowej Rosjan i nieudolnego dowodzenia oddziałami powstańczymi bitwa zakończyła się klęską. Po odniesionym zwycięstwie Rosjanie w odwecie ograbili i spalili miasto. Całkowitemu zniszczeniu uległ pałac Jabłonowskich, którego nigdy potem nie odbudowywano.

29 kwietnia 1865 – poświęcono kamień węgielny pod budowę murowanej cerkwi prawosławnej na wzgórzu obok nadwyrężonego budynku drewnianego. Budowę ukończono w 1866. 2 listopada nowa cerkiew została wyświęcona pod wezwaniem Świętych Piotra i Paraskiewy. W 1897 społeczeństwo Siemiatycz stanowili: 75% żydzi, 15% katolicy, blisko 10% prawosławnych oraz nieliczni ewangelicy. W 1900 nieopodal synagogi powstaje neobarokowy Przyszkółek (Dom Talmudyczny). Po wojnie w budynku tym mieściło się m.in. państwowe przedszkole, później przez dłuższy czas był siedzibą Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Anny Jabłonowskiej, aktualnie znajduje się tam Zasadnicza Szkoła Zawodowa. W budynku po koszarach zorganizowano jednoklasową szkołę cerkiewno-parafialną, przekształconą później w dwuklasową.

II Rzeczpospolita | edytuj kod

W 1921 Siemiatycze liczyły 5694 mieszkańców (6816 os. w 1931). Orientacyjny skład społeczeństwa był następujący: 65% żydzi, 25,7% katolicy, 9% prawosławni. Za Polaków uważało się 33%, do narodowości żydowskiej przynależność deklarowało ok. 61% i białoruskiej ok. 5%. Orientacyjnie w mieście mieszkało ok. 26% Polaków, 65% Żydów, 8% Białorusinów. Gminę siemiatycką zamieszkiwało 10 676 osób, 54% prawosławnych, 45% katolików, Polacy stanowili połowę ludności, druga połowa to Białorusini.

II wojna światowa | edytuj kod

11 września 1939 oddziały niemieckie wkraczają do Siemiatycz i zajmują miasto. W dniach 17-20 września 1939 miasto i jego okolice są opuszczane przez Niemców ustępujących przed wkraczającymi oddziałami radzieckimi. Podczas okupacji i wycofywania się Niemcy dokonują aktów przemocy i terroryzują okoliczną ludność. 7 listopada 1940 władze radzieckie postawiły w Siemiatyczach pomnik Lenina, by uczcić przyłączenie miasta do terytorium Białoruskiej Republiki Radzieckiej. Pomnik zniszczyli Niemcy 5 lipca 1941[7]. Od 29 sierpnia do końca lipca 1941 roku doszło w mieście do zamieszek antyżydowskich[8][9]. W trakcie potyczek z oddziałami radzieckimi i okupacji, w 1941, dochodzi do licznych morderstw ludności cywilnej, przeprowadzono pacyfikacje i palenia okolicznych wsi. Niemcy często "karzą" ludność polską za straty jakie ponoszą w wyniku prowadzonych walk, nie oszczędzając osób w podeszłym wieku i dzieci. Następuje ostateczne zniszczenie siemiatyckiego ratusza, jednego z bardziej okazałych budynków tego typu w rejonie. Ratusz nie został odbudowany, a jego ruiny po zasypaniu ziemią zmieniły się w skwer pośrodku rynku.

W sierpniu okupanci tworzą w Siemiatyczach getto (w kwadracie ulic: Górnej, Wysokiej, Koszarowej i Słowiczyńskiej) głównie dla ludności żydowskiej z Siemiatycz i okolic. W getcie zgromadzono 4,2 tys. osób, byli to mieszkańcy Siemiatycz i okolicznych wsi. W dniach 2–9 września 1942 nastąpiła pierwsza deportacja z getta. W dniach 8–10 listopada 1942 wywieziono Żydów z getta, a jego mieszkańcy trafili głównie do obozu zagłady Treblinka II (ok. 90 km od Siemiatycz), gdzie zostali zamordowani wraz z 750 tys. innych więźniów. Żydzi, którzy uciekli z getta, utworzyli oddział zbrojny, pod dowództwem Herszla Szebesa, który działał w lasach pod Siemiatyczami[10].

Siemiatycze zostały wyzwolone 22 lipca 1944 roku przez oddziały radzieckie 65 Armii[11]. W dniu 6 kwietnia 1945 roku, dokonano napadu zbrojnego na dom Judy Blumberga (tzw. mechaniczną piekarnię) przy ul. Berka Joselewicza, w którym mieszkało 28 Żydów[12]. Atak przerwało dopiero powrócenie do miasta zaalarmowanych oddziałów wojskowych[13].

W okresie wojny miasto utraciło 60% zabudowy mieszkalnej i ok. 50% budynków użyteczności publicznej, zniszczeniu (także celowemu) uległy zakłady przemysłowe i elektrownia. Tuż po wyzwoleniu szacowano ludność miasta na 3000 osób (40% stanu z 1939 – 7850 os.). Po powrocie części mieszkańców, w 1946 ludność Siemiatycz liczyła 4106 osób, 52% stanu z 1939. Niemal całkowitej zagładzie uległa ludność żydowska, stanowiąca przed wojną 60% mieszkańców Siemiatycz[14].

Polska Rzeczpospolita Ludowa | edytuj kod

Zalew (zbiornik) w Siemiatyczach

W 1952 z południowej części powiatu bielskiego wyodrębniono nowy powiat ze stolicą w Siemiatyczach. Siemiatycze pozostają miastem powiatowym do roku 1975. 1 maja 1973 w siemiatyckiej cerkwi wybucha pożar. Budynek nie zostaje doszczętnie zniszczony, ogień powoduje jednak znaczne straty, ucierpiało wyposażenie cerkwi i ikony. 12 lipca wyremontowaną cerkiew wyświęcił metropolita warszawski Bazyli. W 1975 oddano do użytku pierwszy siemiatycki zalew. Aktualnie są 3 zbiorniki.

Po roku 1989 | edytuj kod

W 1990 ukazuje się pierwszy numer „Głosu Siemiatycz”, czasopisma regionalnego, pierwotnie czarno-białego, od kwietnia 2000 wydawanego co tydzień w kolorowej szacie graficznej. 14 października 1998 miasto odwiedził prawosławny patriarcha Konstantynopola Bartłomiej I, który w asyście metropolity Sawy dokonał uroczystego aktu wmurowania kamienia węgielnego w przygotowany już fundament nowej cerkwi pw. Zmartwychwstania Pańskiego. 18 sierpnia 2010 Patriarcha Ekumeniczny ponownie gościł w Siemiatyczach i dokonał pełnego poświęcenia nowo wybudowanej cerkwi. Nie był to jedyny wysoki prawosławny dostojnik, jaki odwiedził Siemiatycze. 18 sierpnia 2001 do miasta przybył Patriarcha Aleksandrii i całej Afryki Piotr VII. W wyniku reformy administracyjnej w 1999 powiat siemiatycki zostaje reaktywowany, obejmując gminy: Drohiczyn, Dziadkowice, Grodzisk, Mielnik, Milejczyce, Nurzec-Stacja, Perlejewo, Siemiatycze. Powiat jest częścią województwa podlaskiego, ze stolicą w Białymstoku.

Zabytki | edytuj kod

Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła
Klasztor Misjonarzy
Dom talmudyczny, obecnie Zasadnicza Szkoła Zawodowa
Posąg sfinksa przy dawnej bramie wjazdowej do pałacu księżnej Anny Jabłonowskiej

zachowane:

  • Zespół pomisjonarski
    • Kościół parafialny Wniebowzięcia NMP fundowany w 1456 pw. św. Michała, budowany w obecnym późnobarokowym kształcie od 1719–1727 według projektu Karola Antoniego Baya. Fasadę przekomponowano w 1729 i 1732. Zachowane są w nim także starsze elementy renesansowe.
    • Klasztor misjonarzy – zbudowany w obecnym późnobarokowym kształcie od 1719–1727 według projektu Karola Antoniego Baya. Po 1914 rozebrano spalony pawilon pn-wsch.
    • Ogrodzenie i dzwonnica późnobarokowa z lat 1725-27.
    • Figura św. Jana Nepomucena z XVIII wieku.
    • Szpital z 1726 wzniesiony przez Wincentego Rachettiego. Oszpecony przebudową w 1850.
  • Dawna bożnica z 1797 zbudowana według projektu z 1777 autorstwa Szymona Bogumiła Zuga. W stylu klasycystycznym. Odbudowana w 1964 z zatarciem cech stylowych.
  • Przyszkółek z 1900 przy ul. Pałacowej 10 w stylu neobarokowym i modernistycznym.
  • Kaplica cmentarna ewangelicko-augsburska z poł. XIX wieku.
  • Kaplica cmentarna św. Anny z 1826-27.
  • Oranżeria z 1860 r.
  • Domy klasycystyczne przy ul. Pałacowej (nr 14, 19, 25, 28).
  • Posągi sfinksów przy dawnej bramie wjazdowej do pałacu księżnej Anny Jabłonowskiej.
  • Cmentarz (wielowyznaniowy) założony w 1805.
  • Kapliczka przydrożna słupowa na wschód od miasta z poł. XIX w.
  • Cmentarz wojenny z I wojny światowej.
  • Ruiny zespołu zakładu kaflarskiego z końca XIX w.

niezachowane:

  • Ratusz na Rynku zbudowany po 1772 według projektu Szymona Bogumiła Zuga i zniszczony w 1941 przez Niemców
  • Południowa dzwonnica z XVIII w. przy zespole misjonarskim, zburzona przez Niemców w czasie II wojny światowej.
  • Pałac księżnej Anny Jabłonowskiej zbudowany po 1777 według projektu Szymona Bogumiła Zuga. Został spalony w czasie powstania styczniowego w 1863.

Sport | edytuj kod

 Osobny artykuł: Cresovia Siemiatycze.

Od 27 czerwca 1991 na terenie miasta działa Towarzystwo Sportowe. Stowarzyszenie założone przez nauczycieli wychowania fizycznego organizuje imprezy rekreacyjno-sportowe. Na początku lat 90. stowarzyszenie przejęło majątek i zadania Rejonowego Ośrodka Sportu i Rekreacji. W tym czasie zorganizowano siłownie, triathlon, Biegi Niepodległości, zajęcia aerobiku i kick-boxingu, sekcje piłki ręcznej. W 1993 miasto rozwiązało umowę z Towarzystwem Sportowym, od tego czasu dotacje od burmistrza miasta systematycznie malały co skutkowało pogorszeniem się oferty rekreacyjno-sportowej. Organizacja skupiła się na promowaniu piłki ręcznej, w której osiąga liczne sukcesy.

Gospodarka | edytuj kod

Ośrodek przemysłowo-usługowy; przemysł spożywczy, materiałów budowlanych i meblowy. Rzemiosło ludowo-artystyczne. Do największych zakładów produkcyjnych należą mleczarnia "Polser" należąca do koncernu "Lactalis" oraz fabryki soków i mrożonek "Oerlemans" i "OK" stworzone na bazie dawnego ZPOW "Hortex".

Przeciętna stopa bezrobocia w latach 1997-2006 | edytuj kod

Na podstawie obwieszczeń Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Stan na dzień 30 czerwca danego roku.

Transport | edytuj kod

Herb miasta w centrum Siemiatycz

Komunikację autobusową od stycznia 2017 zapewnia firma PKS NOVA Sp. z o.o., która powstała poprzez przejęcie dotychczasowych PKS w Suwałkach, Łomży i Siemiatyczach. Posiada dalekobieżne linie do Białegostoku i Warszawy oraz niewielką siatkę połączeń lokalnych. Od momentu likwidacji PKS Siemiatycze i powstania PKS Nova komunikacja publiczna w mieście przeżywa zapaść. Spółka zlikwidowała m.in. linię Białystok-Rzeszów, przez co mieszkańcy stracili jedyne połączenie z Rzeszowem i jedno z nielicznych publicznych połączeń z Lublinem. Przez Siemiatycze przestał jeździć również autobus Suwałki-Kraków. Od listopada 2017 przestał kursować funkcjonujący od 1989 autobus dalekobieżny na trasie Siemiatycze-Gdańsk[15]. Po włączeniu siemiatyckiego PKS w struktury PKS Nova przestały być realizowane także międzynarodowe kursy do Brukseli, gdzie mieszka wiele osób pochodzących z Siemiatycz[16]. 7 czerwca 2017 spółka sprzedała również dotychczasowy dworzec autobusowy, pozostawiając jedynie dwa stanowiska odjazdu autobusów[17].

Drogi | edytuj kod

W mieście krzyżują się drogi krajowe i wojewódzkie:

Kolej | edytuj kod

Stacja kolejowa Siemiatycze we wsi Siemiatycze-Stacja (2010 r.)

6 km od miasta przebiega niezelektryfikowana linia kolejowa nr 31 Siedlce – Siemianówka. Znajduje się przy niej osada Siemiatycze-Stacja. Ze stacji Siemiatycze można dojechać pociągami osobowymi bezpośrednio do Siedlec, Czeremchy i Hajnówki, oraz pociągiem pośpiesznym do Warszawy, który na odcinku Siedlce - Hajnówka kursuje jako osobowy. Z powodu nierentowności połączeń ich liczba stopniowo maleje lub są one zastępowane Kolejową Komunikacją Autobusową realizowaną przez PPKS Siemiatycze na zlecenie Kolei Mazowieckich. Obecnie ze stacji odjeżdżają 4 pociągi dziennie w obu kierunkach. W celu zmniejszenia kosztów, połączenia regionalne na tej linii obsługiwane są przez autobusy szynowe SA108-007 i SA105-103 zakupione ze środków samorząd województwa podlaskiego oraz Unii Europejskiego w ramach programu ZPORR.

Komunikacja miejska | edytuj kod

Obsługą komunikacji na terenie miasta jest PKS Siemiatycze. W Siemiatyczach funkcjonują 3 linie autobusowe:

  • 1 ulicami Armii Krajowej – Kościuszki – Grodzieńską – pl. Jana Pawła II – Ciechanowiecką (powrót do pl. Jana Pawła II ulicami: Głowackiego – 3 Maja)
  • 2 ulicami Armii Krajowej – Kościuszki – Żwirki i Wigury – 11 Listopada – Legionów Piłsudskiego – Ogrodową – Drohiczyńską – pl. Jana Pawła II – Grodzieńską – Wysoką – Andersa – Górną – Kasztanową – Słowiczyńską
  • 3 ulicami 11 Listopada – Legionów Piłsudskiego – Ogrodowa – Drohiczyńską – pl. Jana Pawła II – Grodzieńską – Wysoką – Andersa – Górną – Kasztanową – Słowiczyńską

Demografia | edytuj kod

Według spisu ludności z 30 września 1921 roku w Siemiatyczach mieszkało 5 694 osób w 766 domach, 1 889 podało narodowość polską, 281 – białoruską, 3 489 – żydowską, 26 – rosyjską, 9 – litewską narodowość[18]. 1 459 osób było wyznania rzymsko-katolickiego, 509 osób było wyznania prawosławnego, 6 ewangelickiego, 8 zadeklarowało przynależność do wyznania greckokatolickiego, 3 718 – do wyznania mojżeszowego[18].

Dane z 30 czerwca 2013[19]:

  • Piramida wieku mieszkańców Siemiatycz w 2014 roku[20].


Według danych z 31 grudnia 2015 r. miasto miało 14 684 mieszkańców[21].

Edukacja | edytuj kod

Szkoły podstawowe i gimnazja | edytuj kod

  • Szkoła Podstawowa nr 1 im. Księżnej Anny z Sapiehów Jabłonowskiej, ul. Ogrodowa 2
  • Gimnazjum Publiczne nr 1 im. Ignacego Gilewskiego, ul. Świętojańska 25
  • Gminne Gimnazjum w Siemiatyczach, ul. Tadeusza Kościuszki 88
  • Szkoła Podstawowa nr 3 im. Jana Pawła II, ul. Andersa 4[22]
  • Publiczne Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II, ul. Andersa 4

Szkoły ponadgimnazjalne | edytuj kod

Liceum Ogólnokształcące im. Komisji Edukacji Narodowej
  • Zespół Szkół w Siemiatyczach, ul. Tadeusza Kościuszki[23]
    • Liceum Ogólnokształcące im. KEN,
    • Branżowa Szkoła I Stopnia
    • Zasadnicza Szkoła Zawodowa
  • Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Siemiatyczach ZDZ w Białymstoku, ul. Pałacowa 24
  • Branżowa Szkoła I Stopnia, ul. Pałacowa 10[24]
  • Policealna Szkoła Ochrony "VIP" w Siemiatyczach, ul. Tadeusza Kościuszki 43

Szkoły wyższe | edytuj kod

Szkoły muzyczne | edytuj kod

Szkoły specjalne | edytuj kod

  • Zespół Szkół Specjalnych w Siemiatyczach, ul. Tadeusza Kościuszki 46
    • Szkoła Podstawowa Specjalna w Siemiatyczach
    • Gimnazjum Specjalne w Siemiatyczach
    • Szkoła Przysposobienia do Pracy w Siemiatyczach

Wspólnoty wyznaniowe | edytuj kod

Cerkiew Zmartwychwstania Chrystusa
Cmentarz żydowski z XVIII wieku

Na terenie miasta działalność religijną prowadzą następujące Kościoły i związki wyznaniowe:

Osoby związane z Siemiatyczami | edytuj kod

Zobacz też | edytuj kod

Przypisy | edytuj kod

  1. ↑ a b http://www.polskawliczbach.pl/Siemiatycze, w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2018r.
  3. ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset (pol.). regioset.pl. [dostęp 2010-09-14].
  4. ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
  5. ↑ Studia i Materiały do dziejów Siemiatycz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989. ISBN 83-01-07983-5.
  6. ↑ Józef Maroszek, Rzemiosło w miastach podlaskich, w: Studia nad produkcją rzemieślniczą w Polsce (XIV-XVIII w.), Maria Kwapień, Józef Maroszek, Andrzej Wyrobisz, Wrocław 1976, s. 97.
  7. ↑ SIEMIATYCZE - Glos Siemiatycz On Line - Ciekawostki lokalne, box.zetobi.com.pl [dostęp 2017-11-26] .
  8. ↑ Holocaust w Siemiatyczach, www.kirkuty.xip.pl [dostęp 2018-02-06] .
  9. ↑ "Relacja Joszuy Kejlesa o wystąpieniach antyżydowskich w lipcu 1941 r. w Siemiatyczach", Wojewódzka Komisja Historyczna, Białystok, 5 III 1946 r., l. p . 34/6
  10. ↑ Zagłada ludności żydowskiej w Siemiatyczach, www.kirkuty.xip.pl [dostęp 2018-02-06] .
  11. ↑ ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945” Sport i Turystyka 1988, ​ISBN 83-217-2709-3​, str. 72
  12. ↑ Zagłada ludności żydowskiej w Siemiatyczach, www.kirkuty.xip.pl [dostęp 2018-02-06] .
  13. ↑ Zagłada ludności żydowskiej w Siemiatyczach, www.kirkuty.xip.pl [dostęp 2018-02-06] .
  14. ↑ Wojciech Jankowski, Mały przewodnik po Polsce, Wydawnictwo Sport i Turystyk Warszawa 1983 ​ISBN 83-217-2329-2​ s. 256
  15. ↑ Jerzy Nowicki: Droga donikąd – coraz mniej kursów PKS. Kurier Podlaski – Głos Siemiatycz, 2017-11-19. [dostęp 2019-02-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-16)].
  16. ↑ Agnieszka Bolewska-Iwaniuk: PKS Siemiatycze bez dyrektora i bez autobusów do Brukseli. podlasie24 – Regionalny Portal Informacyjny, 2017-04-26. [dostęp 2019-02-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-25)].
  17. ↑ Anna Kondraciuk: Dworzec sprzedany – nie wiadomo komu. Kurier Podlaski – Głos Siemiatycz. [dostęp 2019-02-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-16)].
  18. ↑ a b Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej : opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 5, Województwo białostockie, 1924, s. 19.
  19. ↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013, Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2013-12-08] .
  20. ↑ Siemiatycze polskawliczbach.pl, w oparciu o dane GUS.
  21. ↑ http://bialystok.stat.gov.pl/files/gfx/bialystok/pl/defaultstronaopisowa/1393/1/1/ludnosc.pdf
  22. ↑ Szkoła Podstawowa nr 3 im. Jana Pawła II w Siemiatyczach, andersa4siemiatycze.edupage.org [dostęp 2017-10-29] .
  23. ↑ Strona Zespołu Szkół w Siemiatyczach
  24. ↑ Branżowa Szkoła I Stopnia, zszsiemiatycze.cba.pl [dostęp 2017-11-26] .
  25. ↑ Strona Kościoła Chrystusowego w RP
  26. ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-22] .

Bibliografia | edytuj kod

Linki zewnętrzne | edytuj kod

Kontrola autorytatywna (gmina miejska):
Na podstawie artykułu: "Siemiatycze" pochodzącego z Wikipedii
OryginałEdytujHistoria i autorzy